آیا افتادگی دریچه میترال درمان دارد؟

در قسمت چپ قلب دو حفره وجود دارد، دهلیز چپ و بطن چپ. دریچه میترال بین این دو قرار دارد. وقتی دریچه میترال به طور کامل بسته نشود، افتادگی دریچه میترال رخ می دهد.

افتادگی دریچه میترال ( پرولاپس دریچه میترال ) گاهی منجر به پس زده شدن خون به داخل دهلیز چپ می شود که به این وضعیت نارسائی دریچه میترال می گویند.

در اکثر افراد، افتادگی دریچه میترال تهدید کننده ی زندگی فرد نیست و نیازی به درمان یا تغییر در سبک زندگی ندارد. هر چند که، برخی افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال نیاز به درمان دارند.

علائم پرولاپس دریچه میترال

با اینکه افتادگی دریچه میترال اختلالی مادام العمر است اما بسیاری از افراد مبتلا به این وضعیت، هیچ گونه علائمی ندارند. هنگامی که این وضعیت در این افراد تشخیص داده می شود، ممکن است از اینکه مبتلا به این وضعیت قلبی هستند شوکه شوند.

رخ دادن علائم و نشانه ها ممکن است به دلیل پس زده شدن خون به واسطه ی دریچه (نارسائی دریچه) باشد. علائم پرولاپس دریچه میترال می توانند در افراد مختلف به طور گسترده ای متفاوت باشند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• ضربان قلب شدید یا غیرعادی (آریتمی قلبی)
•  احساس سرگیجه یا سبکی سر
• مشکل در تنفس یا تنگی نفس، معمولا در وضعیت خوابیده به حالت صاف یا در حین فعالیت فیزیکی اتفاق می افتد.
• خستگی
• درد قفسه سینه که علت آن سکته ی قلبی یا بیماری عروق کرونری نیست.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر دچار درد در قفسه ی سینه خود هستید و از اینکه این وضعیت حمله قلبی است یا خیر اطمینان ندارید، فورا به دنبال مراقبت پزشکی اورژانسی باشید. اگر قبلا تشخیص داده شده که به افتادگی دریچه میترال مبتلا هستید در صورت بدتر شدن علائمتان به پزشکتان مراجعه کنید.

علت افتادگی دریچه میترال

هنگامی که قلب به خوبی کار می کند، دریچه میترال هنگام انقباض کامل بطن چپ بسته می شود و از پس زده شدن خون به محفظه ی بالایی و چپ قلب (دهلیز چپ) جلوگیری می کند.

اگر تنها مقدار کمی از خون به داخل دهلیز چپ پس زده شود ممکن است مشکلی ایجاد نکند. نارسائی شدید تر دریچه میترال می تواند سبب علائمی از جمله تنگی نفس، خستگی یا احساس سبکی سر شود. نام دیگر افتادگی دریچه میترال سندرم کلیک – مورمور است.

هنگامی که متخصص قلب به وسیله ی گوشی به قلب فرد گوش می دهد، او ممکن است صدایی کلیک مانند هنگام برآمده شدن برگچه های دریچه بشنود که پس از این صدای مور مور مانندی که ناشی از برگشت خون به درون بطن است شنیده می شود.

دیگر نام هائی که برای تعریف افتادگی دریچه میترال ( پرولاپس دریچه میترال ) به کار می روند شامل موارد زیر می شوند :

• سندرم بارلو
• سندرم شلی دریچه قلب
• سندرم موج داشتن دریچه میترال
• بیماری میگزوماتوس دریچه میترال

آیا افتادگی دریچه میترال خطرناک است

افتادگی دریچه میترال می تواند در هر فردی و در هر سنی رخ دهد. علائم جدی افتادگی دریچه میترال بیشتر در مردان بالای ۵۰ سال به وقوع می پیوندند.

افتادگی دریچه میترال می تواند به صورت خانوادگی باشد و با چندین وضعیت دیگر مانند: سندرم مارفان، سندرم اتنر دانلوس، ناهنجاری ابستین، دیستروفی عضلانی،  بیماری گریوز و  اسکولیوزیس یا کژپشتی مرتبط باشد.

در اکثر افراد، افتادگی دریچه میترال تهدید کننده ی زندگی فرد نیست و نیازی به درمان یا تغییر در سبک زندگی ندارد. هر چند که، برخی افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال نیاز به درمان دارند.

افتادگی دریچه میترال و ورزش

بسیاری از ورزشکارانی که پس از تست ورزش، متوجه می شوند که پرولاپس دریچه میترال دارند، دچار ترس می شوند. دکتر یزدانخواه در مورد محدودیت ورزش و بدنسازی برای بیماران مبتلا به پرولاپس دریچه میترال این گونه توضیح دادند:

در صورتی که بیمار به پرولاپس خفیف دریچه میترال قلب مبتلا باشد، محدودیتی برای ورزش های ایزومریک و ایروبیک ندارد، از آنجایی که احتمال پیشرفت این مشکل کم است، جای نگرانی وجود ندارد.
در صورت تشخیص نارسائی دریچه، فرد باید تحت درمان و مراقبت پزشکی قرار گیرد و از ورزش سنگین منع می شود.

عوارض افتادگی دریچه میترال قلب

با اینکه بسیاری از افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال هیچ گاه دچار مشکل نمی شوند اما عوارضی در این افراد می توانند رخ دهند که ممکن است شامل موارد زیر باشند:

۱. نارسائی دریچه میترال

 شایع ترین عارضه، وضعیتی است که در آن دریچه، خون را به درون دهلیز چپ پس می زند. مرد بودن یا داشتن فشار خون بالا خطر نارسائی دریچه میترال را افزایش می دهد. اگر نارسائی شدید باشد، ممکن است فرد برای ترمیم یا تعویض دریچه جهت جلوگیری از نارسائی قلبی به جراحی نیاز داشته باشد.

۲. مشکلات ریتمی قلب (آریتمی ها)

ریتم های غیر عادی قلب بیشتر در محفظه های بالائی قلب رخ می دهند. این بی نظمی ها می توانند آزار دهنده باشند اما معمولا تهدید کننده ی زندگی فرد نیستند.

افراد مبتلا به نارسائی یا تغییر شکل شدید دریچه میترال، بیشترین خطر مبتلا شدن به مشکلات ریتمی قلب را دارند که این مشکلات می توانند جریان خون در قلب را نیز تحت تاثر قرار دهند.

۳. عفونت دریچه قلب (اندوکارتیدیس)

 داخل قلب توسط لایه ای نازک به نام اندوکاردیوم پوشیده شده است. عفونت این لایه داخلی را اندوکارتیدیس می نامند. غیرعادی بودن دریچه میترال احتمال مبتلا شدن به اندوکارتیدیسی که عامل باکتریایی دارد را افزایش می دهد.

این عفونت می تواند سبب آسیب بیشتر به دریچه شود. ممکن است برای افراد در معرض خطر شدید اندوکارتیدیس جهت کاهش خطر عفونت، قبل از اینکه فرایند های مشخص پزشکی و مربوط به دندان (عفونت های دندانی که به قلب ربط پیدا می کنند) انجام شوند آنتی بیوتیک تجویز شود.

پیشگیری از پرولاپس دریچه میترال

نمی توان از افتادگی دریچه میترال جلوگیری کرد. هر چند که، می توان احتمال ایجاد یا گسترش عوارض مرتبط با این وضعیت را از طریق مصرف داروها (در صورتی که داروئی تجویز شده باشد) به گونه ای که توصیه شده است کاهش داد.

تشخیص افتادگی دریچه میترال

پزشکان ممکن است افتادگی دریچه میترال را در هر سنی تشخیص دهند. پزشک معمولا افتادگی دریچه میترال را در هنگام گوش دادن به قلب از طریق گوشی پزشکی در حین معاینه ی فیزیکی تشخیص می دهد.

اگر فرد دچار افتادگی دریچه میترال باشد، پزشک ممکن است صدایی کلیک مانند بشنود که در این وضعیت شایع است. پزشک ممکن است سوفل های قلبی (صداهای غیر عادی قلب) را بشنود که این صدا ها می توانند ناشی از نارسائی دریچه میترال (درصورت داشتن نارسائی) باشند.

دیگر آزمایشاتی که می توانند جهت ارزیابی قلب مورد استفاده قرار گیرند ممکن است شامل موارد زیر شوند:

۱. اکوی قلب یا اکوکاردیوگرام

اکوکاردیوگرام معمولا جهت تایید تشخیص و تعیین شدت وضعیت فرد انجام می شود. اکوکاردیوگرام روشی غیر تهاجمی است که از طریق امواج فراصوت قلب را ارزیابی می کند.

این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت ایجاد تصاویری از قلب فرد استفاده می کند. این آزمایش به پزشکان کمک می کند تا عبور جریان خون از دریچه میترال فرد را مشاهده کرده و مقدار پس زده شده ی خون را اندازه گیری کنند.

ممکن است فرد تست اکوی قلبی ترانس ازوفاژیال را نیز انجام دهد. در این آزمایش پزشک لوله ای انعطاف پذیر به همراه وسیله ای کوچک (مبدل) که به لوله وصل است را به داخل حلق و تا پایین مری (مجرایی که پشت دهان را به معده متصل می کند) می فرستد. از آن نقطه، مبدل می تواند جایگذاری شود تا تصاویری با اطلاعات بیشتر از قلب فرد به دست آورد.

۲. عکس اشعه ایکس از قفسه سینه

عکس اشعه ایکس تصویری از قلب، ریه ها و عروق خونی فرد نشان می دهد و می تواند به پزشک در تشخیص کمک کند. این روش در صورتی که قلب بزرگ شده باشد آن را نشان می دهد.

۳. الکتروکاردیوگرام (ECG)

پرسش از دکتر تماس با ما

 در این آزمایش غیر تهاجمی، تکنسین قطعاتی بر روی سینه فرد قرار می دهد تا امواج الکتریکی که ضربان قلب را ایجاد می کنند را ثبت کند. الکتروکاردیوگرام این سیگنال های الکتریکی را ثبت کرده و می تواند به پزشک در شناسایی بی نظمی های ریتمی و ساختاری قلب از جمله افتادگی دریچه میترال کمک کند.

۴. آزمایش استرس

پزشک ممکن است یک آزمایش استرس یا همان تست ورزش قلب برای پی بردن به اینکه آیا غیرعادی بودن دریچه میترال توانایی فرد در ورزش کردن را محدود می کند یا خیر انجام دهد.

در یک آزمایش استرس، فرد ورزش کرده و یا داروهایی مشخص را مصرف می کند تا ضربان قلبش افزایش یابد و قلبش شدید تر کار کند. همچنین فرد ممکن است آزمایش استرس را برای تعیین اینکه مبتلا به وضعیت دیگری مانند بیماری عروق کرونری هست یا خیر انجام دهد.

 آنژیوگرافی عروق کرونر

این نوع از لوله گذاری قلبی از تصویر برداری اشعه ایکس جهت مشاهده عروق خونی قلب استفاده می کند. این آزمایش معمولا برای تشخیص افتادگی دریچه قلب استفاده نمی شود اما ممکن است هنگامی که فرد در حال آزمایش دادن برای تشخیصی دیگر است این موضوع را نشان دهد.

در برخی موارد، پزشک ممکن است یک رگ نگاری و لوله گذاری قلبی را برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شدت وضعیت توصیه کند. در روش لوله گذاری قلبی، پزشک یک لوله را در رگی از کشاله ران (شریان رانی) یا مچ دست (شریان رادیال) وارد می کند. لوله سپس تا به درون عروق خونی قلب فرستاده می شود.

ایا افتادگی دریچه میترال درمان دارد

بسیاری از افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال، مخصوصا افرادی که علائمی نشان نمی دهند نیازی به درمان ندارند. اگر فرد نارسایی دریچه میترال داشته، اما علائم را نداشته باشد پزشک ممکن است بسته به شدت وضعیت فرد به او توصیه کند که معایناتی متوالی را انجام دهد تا وضعیت او پایش شود.

هر چند که، اگر فرد علائم را داشته باشد و مقداری قابل توجه از جریان خون از طریق دریچه میترال پس زده شود پزشک ممکن است بسته به شدت وضعیت فرد مصرف دارو یا جراحی را توصیه کند.

قرص برای درمان افتادگی دریچه میترال

اگر فرد دارای علائم باشد پزشک ممکن است داروهایی معین را برای درمان درد قفسه سینه مرتبط با افتادگی دریچه میترال، بی نظمی های ریتمی قلب یا عوارض دیگر تجویز کند. برخی دارو هایی که ممکن است تجویز شوند شامل موارد زیر هستند:

☑ بتا بلاکر ها

این داروها به جلوگیری از تپش های غیر عادی قلب به واسطه ی آرام و ضعیف کردن ضربان قلب که منجر به کاهش فشار خون می شود کمک می کنند. بتا بلاکر ها نیز کمک می کنند تا عروق خونی استراحت کرده و منبسط شوند تا عبور جریان خون بهبود یابد.

☑ دیورتیک ها یا ادرار آور ها

پزشک ممکن است قرص های ادرار آور جهت کاهش مایعات بر روی ریه ها تجویز کند.

☑ داروهای ریتم قلب

پزشک ممکن است داروی ضد بی نظمی ریتم قلب مانند فلکاینید (تامبوکور)، آمیودارون (کوردارون، پاسرون) و پروپافنون (ریتمول، ریتمول اس آر) تجویز کند. داروهای ضد بی نظمی ریتم قلب به کنترل ریتم قلب از طریق عادی سازی سیگنال های الکتریکی در بافت قلب کمک می کنند.

☑ آسپرین

اگر فرد مبتلا به افتادگی دریچه میترال باشد و سابقه ی سکته مغزی را داشته باشد پزشک ممکن است جهت کاهش خطر لخته های خونی آسپرین تجویز کند. آسپیرین میتوان گفت از جمله بهترین دارو برای گشادی دریچه قلب است.

☑ داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده های خون)

این داروها ازجمله وارفارین (کومادین)، هپارین، دابیگاتران (پراداکسا)، ریواروکسابان (زارلتو)، آبیکسابان (الیکوئیس) و ادوکسابان (ساوایسا) در صورتی که فرد ریتم های قلبی غیر عادی مانند فیبریلاسیون شریانی داشته باشد از لخته شدن خون جلوگیری می کنند.

☑ آنتی بیوتیک برای درمان افتادگی دریچه میترال

پزشکان قبلا پیشنهاد می کردند که برخی افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال قبل از انجام فرایند های پزشکی و مربوط به دندان جهت جلوگیری از اندوکارتیدیس یا التهاب لایه ی داخلی قلب آنتی بیوتیک هایی را مصرف کنند که امروزه دیگر توصیه نمی شود.

با این حال، اگر به شما گفته شد که قبل از انجام هرگونه فرایند و روشی آنتی بیوتیک مصرف کنید، ضروری بودن آن را با پزشکتان بررسی کنید.

ایا گشادی دریچه میترال خفیف ومتوسط نیاز به جراحی دارد

گرچه اکثر افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال نیازی به جراحی ندارند اما در صورتی که فرد نارسایی شدید دریچه میترال با یا بدون وجود علائم داشته باشد پزشک ممکن است درمان جراحی را پیشنهاد دهد.

نارسایی شدید دریچه میترال می تواند در نهایت به نارسائی قلبی و بازداشتن قلب از پمپاژ موثر خون ختم شود. اگر نارسائی طولانی مدت شود، قلب ممکن است ضعیف تر از آن شود که بتواند تحت عمل جراحی قرار گیرد.

اگر پزشک جراحی را پیشنهاد داد، او ممکن است ترمیم یا تعویض دریچه میترال را پیشنهاد کند. ترمیم یا تعویض دریچه میترال می تواند با استفاده از عمل جراحی قلب باز یا جراحی کم تهاجمی صورت گیرد. جراحی کم تهاجمی شامل برش های کوچکتر و دوره ی بهبود کوتاه تر نسبت به عمل قلب باز و احتمالا از دست دادن خون کمتر می شود.

☑ ترمیم دریچه

ترمیم دریچه میترال یک عمل جراحی است که همان دریچه قلب فرد را حفظ می کند. برای اغلب افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال، این روش درمانی جراحی برای تصحیح این وضعیت ترجیح داده می شود. دریچه میترال شامل دو زبانه مثلثی شکل می شود که از جنس بافتی به نام برگچه یا لت تشکیل شده اند.

برگچه ها ی دریچه میترال به واسطه ی حلقه ای به نام آنولوس به عضله ی قلب متصل می شوند. جراح می تواند جهت رفع پس زده شدن خون شکل اصلی دریچه را تغییر دهد.

در والولوپلاستی جراحان می توانند از طریق متصل کردن دوباره ی برگچه های دریچه یا با بریدن بافت اضافی دریچه، دریچه را ترمیم کنند تا برگچه ها بتوانند محکم بسته شوند.

گاهی اوقات ترمیم دریچه شامل تنگ کردن یا تعویض حلقه ی آنولوس می شود. به این عمل آنولوپلاستی گفته می شود. مهم است تا اطمینان حاصل کنید که جراح شما در ترمیم دریچه میترال تبحر دارد.

☑ تعویض دریچه

در صورتی که ترمیم دریچه ممکن نباشد جراح ممکن است تعویض دریچه انجام دهد. در جراحی تعویض دریچه، دریچه میترال آسیب دیده با یک دریچه ی مصنوعی (از جنس پروتز) تعویض می شود.

دریچه های مصنوعی دریچه هایی مکانیکی یا بافتی هستند. دریچه های مکانیکی ممکن است مدت طولانی دوام بیاورند. هر چند که، اگر فرد دریچه مکانیکی داشته باشد، جهت جلوگیری از تشکیل لخته های خون بر روی دریچه باید تا آخر عمر دارویی ضد انعقاد خون مانند وارفارین (کومادین) مصرف کند.

اگر یک لخته خون بر روی دریچه تشکیل شود و در جریان خون آزاد شود ممکن است به مغز رفته و سبب سکته مغزی شود. دریچه های بافتی از بافت های بدن (دریچه قلب) حیواناتی مانند خوک یا گاو ساخته شده اند. این نوع از دریچه ها تحت عنوان بیوپروتزها نامیده می شوند.

این دریچه ها ممکن است در طول زمان پاره شوند و نیاز به تعویض داشته باشند. هر چند که، مزیت این دریچه بافتی این است که فرد مجبور نیست در دراز مدت از داروهای ضد انعقاد خون استفاده کند.

درمان های احتمالی آینده

محققان در حال مطالعه ی تکنیک های جدید جهت ترمیم یا تعویض دریچه به واسطه ی یک لوله (کاتتر) که از طریق یک رگ خونی در کشاله ران به قلب فرستاده می شود هستند.

سبک زندگی و درمان های خانگی افتادگی دریچه میترال

اغلب افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال زندگی هایی عادی، پربار و عاری از هرگونه علائم دارند. پزشکان عموما اعمال محدودیت بر سبک زندگی یا هر گونه محدود سازی ورزش شخصی یا برنامه غذایی را پیشنهاد نمی کنند. با این حال، از پزشک تان در مورد توصیه های او درباره ی تغییرات در سبک زندگی سوال کنید.

اگر نارسایی شدید دریچه قلب داشته باشید، پزشکتان ممکن است محدودیت های ورزشی معینی را توصیه کند. پزشک شما ممکن است ویزیت های متوالی و عادی برای ارزیابی وضعیت شما را پیشنهاد دهد.

دکتر سعید یزدانخواه متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی

برای پرسش از دکتر روی مشاوره پزشکی کلیک کنید.