احتمال مرگ در آنژیوگرافی پا بیشتر است یا آنژیو دست؟

پرسش از دکتر تماس با ما

در حین فرایند آنژیوگرافی پا، یک تصویر به نام آنژیوگرام بر روی نمایشگر نشان داده می شود و چگونگی ظاهر شریان های کرونری برای پزشک نمایان می شود. با اینکه ((آنژیوگرام)) نام تصویر و ((آنژیوگرافی)) نام فرایند است، بسیاری از افراد با عنوان آنژیوگرام از این آزمایش یاد می کنند.

چرا آنژیوگرافی قلب انجام می شود؟

دلیل عمده انجام آنژیوگرافی کرونری بررسی سلامت شریان های کرونری و وجود هر گونه انسداد یا تنگی می باشد. این فرایند می تواند اختلالات دیگری را از جمله مشکلات عملکردی دریچه ها و دیواره های عضلانی قلب، آنوریسم قلبی (برآمدگی قسمتی از دیواره قلب) و نقص های قلبی مادرزادی را نشان دهد.

آنژیو قلب از پا علاوه بر تشخیص مشکلات شریان های کرونری، در صورت به کار گیری در تکنیک کاتتر گذاری قلبی می تواند برای درمان برخی بیماری ها نیز استفاده شود. برای مثال، با انجام آنژیوگرافی کرونری می توان فرایندی به نام آنژیوپلاستی را انجام داد. در این فرایند شریان کرونری مسدود یا تنگ شده به وسیله یک بالون کوچک باز می شود.

این بالون در نوک یک کاتتر قرار می گیرد. اغلب پس از انجام آنژیوپلاستی، استنت گذاری نیز انجام می شود. استنت یک لوله فلزی و تور مانند است که به باز ماندن شریان کمک می کند. این نوع فرایند ها را نمی توان در حین یک CT آنژیوگرافی کرونری انجام داد زیرا در این فرایند از کاتتر استفاده نمی شود.

فیلم آنژیوگرافی قلب

نکات لازم قبل از آنژیو قلب از پا

افراد با انجام مراحل زیر برای انجام آنژیوگرافی از پا آماده می شوند:

• انجام آزمایش خون

این مورد ۴ هفته قبل از انجام فرایند انجام می شود.

• سوال از پزشک درباره داروهای مصرفی متداول

فرد باید در ارتباط با دارو های مصرفی خود مخصوصا داروهای رقیق کننده خون یا دیابت از پزشک خود سوال کند. در صورت مصرف داروی SGLT2 جهت کنترل دیابت، باید مصرف آن را حداقل ۳ روز قبل از جراحی متوقف کرد.

• ناشتا بودن

فرد باید حداقل ۶ ساعت قبل از عمل ناشتا باشد.

• عدم نوشیدن هر گونه مایعات شفاف از ۲ ساعت قبل از عمل

نوشیدنی ها و مایعات شفاف، مواردی هستند که نور را از خود عبور داده و می توان اجسام پشت آن ها را دید. از جمله این مایعات می توان به آب و چای اشاره کرد.

• خارج کردن هر گونه جواهرات و پوشیدن گان (لباس) بیمارستان

آنژیوگرافی از پا چگونه انجام می شود؟

برای انجام آنژیو پا فرد به اتاق عمل بیمارستان برده شده و از او خواسته می شود تا بر روی یک تخت باریک دراز بکشد. با اینکه امکان دارد قبل از عمل جهت راحتی فرد به او یک داروی آرامبخش داده شود اما او در حین فرایند هوشیار خواهد بود. در حین انجام فرایند پزشک موارد زیر را انجام خواهد داد:

• یک داروی بی حسی موضعی جهت بی حس کردن کشاله ران به بیمار می دهد.
• به آرامی یک کاتتر را به شریان موجود در کشاله ران وارد کرده و تا به درون قلب هدایت می کند.
• یک رنگ مخصوص را به درون شریان ها تزریق می کند. در این مرحله فرد یک احساس گرمی را تجربه خواهد کرد.
• پزشک همزمان با حرکت رنگ به درون شریان های خون جهت مشاهده واضح محل های تنگی یا انسداد تصویر برداری اشعه ایکس انجام می دهد.
• پس از آن، پزشک کاتتر را خارج کرده و بر روی محل ورود آن فشار اعمال می کند.

در حین انجام آنژیوگرافی کرونری فرد به یک پایشگر قلبی متصل خواهد بود.

عوارض آنژیوگرافی قلب از طریق پا

در حالی که احتمال بروز خطرات جدی پایین است، اما امکان بروز خطراتی مرتبط با فرایند آنژیوگرافی از پا نیز وجود دارد. رایج ترین خطرات این فرایند کبودی یا تورم در محل ورود کاتتر  می باشد. خطرات غیر رایج شامل موارد زیر می شوند:

• واکنش حساسیتی به رنگ مخصوص اشعه ایکس و داروهایی که در حین فرایند داده می شوند.
• حمله قلبی یا سکته مغزی
• خونریزی
• عفونت
• ضربان های غیر عادی قلب که آریتمی قلبی نامیده می شوند.
• آسیب دیدن شریان
• کاهش عملکرد کلیوی
• مرگ در اثر انجام این فرایند نادر است.

احتمال مرگ در آنژیوگرافی

آنژیوگرافی از طریق دست راحت تر از پا صورت می گیرد بنابراین نوع روش انجامی ارتباطی با مرگ و میر بیماران ندارد. در بیمارانی که سن بالاتری دارند و نیز دارای بیماری های زمینه ای مانند دیابت هستند، انجام آنژیوگرافی با ریسک های بالاتری همراه است. با این حال تجربه و مهارت متخصص آنژیوگرافی در این زمینه بی تاثیر نیست.

قبل از گرفتن رضایت عمل جراحی از بیمار، پزشک تمامی خطرات را به همراه جزئیات برای بیمار شرح می دهد. به بیمار توصیه می شود تا هر گونه سوال یا نگرانی خود را با تیم پزشکی مطرح کند. پزشک از بیمار درخواست می کند تا جهت اعلام رضایت خود از انجام فرایند، برگه ای را امضا کند.

مدت بستری آنژیوگرافی از پا

فرایند آنژیوگرافی پا کمتر از ۱ ساعت به طول خواهد انجامید. پس از اتمام آنژیوگرافی کرونری، پرستار بر روی ناحیه ورود کاتتر، فشار اعمال کرده و آن را پانسمان می کند. سپس فرد به بخش ریکاوری (بهبودی) برده می شود. امکان دارد در محل ورود کاتتر مقداری درد، حساسیت به لمس یا کبودی وجود داشته باشد که پس از ۲ هفته برطرف می شود.

طبق مواردی که آنژیوگرافی عروق کرونری نشان خواهد داد، پزشک در ارتباط با بستری شدن در بیمارستان و بهترین روش درمانی برای بیمار تصمیم گیری می کند.

فرد باید با یکی از آشنایان هماهنگ کند تا پس از انجام فرایند او را از بیمارستان به خانه برساند. پس از بازگشت به خانه، پیروی از توصیه های پزشک درباره ایجاد تغییراتی در سبک زندگی ضروری است. در صورت بروز هر گونه علائم جدی باید با اورژانس تماس گرفته و یا به پزشک مراجعه کرد.

مراقبت های پس از آنژیوگرافی

مراقبت بعد از آنژیوگرافی برای بهبودی سریع تر بیمار و جلوگیری از عوارض آنژیوگرافی بسیار مهم هستند.
با رعایت نکات مراقبت بعد از آنژیوگرافی به راحتی می توان دوران بهبودی و نقاهت را بدون مشکل پشت سر گذاشت و از عوارضی چون مثل لخته، تپش قلب، کبودی و ورم محل ورود کاتتر جلوگیری کرد.

در مقاله مراقبت های بعد از آنژیوگرافی، روش زندگی و تغذیه سالم بعد از این عمل را گردآوری کرده ایم.

چه کسانی باید آنژیوگرافی پا را انجام دهند؟

در صورت بروز موارد زیر انجام یک آنژیوگرافی پا به افراد توصیه می شود:

• پزشک قصد ارزیابی شرایط شریان های کرونری را داشته باشد.
•  پزشک تصور کند که بیمار در معرض خطر ابتلا به بیماری شریان های کرونری قرار دارد.
•  بیمار به علائم درد قفسه سینه (آنژین) ابتلا یابد.

دیگر دلایل نیاز احتمالی فرد به انجام آنژیوگرافی پا شامل موارد زیر می شود:

• ارزیابی بیماری قلبی مادرزادی
• ارزیابی دریچه های قلب
• مشاهده ضعف یا برآمدگی دیواره های قلب
• بررسی سلامت شریان های کرونری قبل از انجام جراحی عمومی
• بدست آوردن نقشه شریان های کرونری جهت آمادگی برای انجام آنژیوپلاستی یا جراحی بای پس قلبی
• بررسی های دوره ای پس از انجام آنژیوپلاستی یا جراحی بای پس قلبی جهت مشاهده باز بودن عروق درمان شده

آنژیوگرافی پا برای افرادی استفاده میشود که در معرض خطر بالای بیماری شریان های کرونری بوده و یا به آن ابتلا دارند. روش جدید تر CT آنژیوگرافی کرونری برای افرادی مناسب است که در معرض خطری با شدت کم تا متوسط قرار دارند.

CT آنژیوگرافی کرونری برای رد احتمال وجود تصلب شرایین در شریان های کرونری نیز مفید است. تصلب شرایین به سخت شدن دیواره شریان در اثر تشکیل پلاک گفته می شود.

دکتر سعید یزدانخواه متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی

برای پرسش از دکتر روی مشاوره پزشکی کلیک کنید.