ایمپلنت دریچه قلب به روش کاتتر

TAVI یا همان ایمپلنت دریچه قلب به روش کاتتر فرایندی است که برای ترمیم دریچه آئورت آسیب دیده که کمترین تغییر ممکن را در ساختار بدن ایجاد می‌کند.

TAVI چیست؟

TAVI یا (Transcatheter Aortic Valve Implantation) مخفف  ایمپلنت دریچه قلب به روش کاتتر است. این فرایند برای ترمیم دریچه آئورت انجام می‌شود. طی فرایند TAVI یک دریچه مصنوعی ساخته شده از بافت قلب حیوانات (که معمولاً از خوک یا گاو گرفته می‌شود) داخل قلب بیمار جایگذاری می‌شود.

چرا باید ایمپلنت دریچه قلب انجام دهید؟

اگر دریچه قلب شخص مشکل داشته باشد و عمل قلب باز برایش خطرناک باشد، پزشک معمولاً فرایند TAVI را به بیمار توصیه می‌کند. دریچه قلب یکی از چهار دریچه اصلی قلب است. هر بار که قلب انسان می‌تپد، این دریچه باز و بسته می‌شود و فشار خون را از قلب به سایر نقاط بدن می‌فرستد.
تصویر زیر جریان خون داخل دریچه‌های قلب را نشان می‌دهد:

وقتی پا به سن می‌گذارید، ممکن است کلسیم روی دریچه قلبتان انباشته شود و آن را سفت و ضخیم کند. در نتیجه این اتفاق، دریچه آئورت قلب به سختی باز می‌شود و از آنجایی که مسیر باریکی برای عبور خون وجود دارد، قلب مجبور می‌شود برای پمپاژ خون به نقاط بدن بیشتر تلاش کند. به این عارضه «تنگی دریچه آئورت» گفته می‌شود.

تنگی آئورت ممکن است در فرد باعث نفس‌تنگی، درد قفسه سینه، خستگی و سرگیجه شود. خوشبختانه فرایند TAVI می‌تواند این شرایط را درمان کند.

خطرات عمل TAVI چیست؟

در فرایند TAVI تغییرات زیادی روی ساختار بدن بیمار نمی‌دهند، به این معنا که بریدگی‌های جراحی بسیار کوچک هستند و این مسئله باعث می‌شود فرایند ریکاوری و بهبود بیمار هم سریع‌تر اتفاق بیفتد. با این حال، این عمل هم مانند جراحی‌های دیگر چند مورد خطر احتمالی دارد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• خونریزی یا جراحت رگ‌ها
• بی نظمی در ضربان قلب (arrhythmias) که بعد از آن بیمار گاهی به ضربان‌ساز احتیاج پیدا می‌کند
• گرفتگی سرخرگ کرونری
• آسیب به کلیه
• حمله قلبی
• مرگ

قبل از اینکه بیمار با انجام جراحی موافقت کند، پزشک درمورد ریسک‌های موجود با او صحبت می‌کند و به هرگونه سؤال یا نگرانی بیمار پاسخ می‌دهد. بعد از آن، تیم پزشکی فرم رضایتی به شما می‌دهند تا به صورت کتبی برای انجام جراحی رضایت دهید.

آماده‌سازی برای عمل ایمپلنت دریچه قلب

برای آماده‌سازی قبل از عمل ایمپلنت دریچه آئورت قلب باید:

• از پزشک بپرسید که آیا می‌توانید داروهای روزانه‌تان را مصرف کنید یا خیر: به‌‌خصوص اگر داروی دیابت یا غلظت خون مصرف می‌کنید، باید حتماً مسئله را با پزشک در میان بگذارید. در صورت استفاده از قرص SGLT2 برای قند خون، باید حداقل از سه روز قبل جراحی مصرف آن را متوقف کنید.
• غذا نخورید: حداقل از شش ساعت قبل از جراحی بیمار نباید غذا بخورد.
• از دو ساعت قبل جراحی هیچ مایع شفافی میل نکنید: نوشیدنی‌هایی مانند آب یا چای (بدون شیر) که می‌توانید از داخل آن‌ها آن طرف لیوان را ببینید، جزو دسته مایعات شفاف قرار می‌گیرند. از دوساعت قبل جراحی باید از خوردن این نوشیدنی‌ها خودداری کنید.

همچنین هنگام جراحی نباید هیچ طلا یا جواهری به همراه داشته باشید.

مراحل عمل تعویض دریچه آئورت با کاتتر

فرایند TAVI در یکی از اتاق‌های بیمارستان که شبیه به اتاق عمل است اتفاق می‌افتد. ابتدا بیمار  را با برانکار یا ویلچر به اتاق می‌برند و او را روی تخت جراحی باریکی می‌خوابانند. بیمار در سراسر عمل هوشیار است و به تجویز پزشک داروهای آرامش‌بخشی می‌خورد تا از درد در امان باشد. در حین جراحی:

• ناحیه موردنظر با استفاده از بیحسی موضعی، بیحسی عمومی یا داروی بیهوشی ملایم بیحس می‌شود. البته پزشک قبل از عمل درمورد نوع بیحسی با شما صحبت خواهد کرد.
• سپس از قمست کشاله ران یا زیر استخوان ترقوه یک لوله کتتر (بالون) وارد سرخرگ بیمار می‌کنند.
• بالون از داخل رگ‌ها عبور می‌کند و در محل دریچه آئورت قرار می‌گیرد.
• سپس دکتر به آرامی بالون را باد می‌کند تا دریچه قلب باز شود.
• در این مرحله با استفاده از یک توری فلزی (فنر)، که دریچه را محکم نگه می‌دارد، دریچه جدیدی داخل سرخرگ جایگذاری می‌کنند. این دریچه جدید (بسته به نوع دریچه‌ای که استفاده شده) یا به صورت خودکار و یا با کمک بالون بزرگ می‌شود و در سرخرگ قرار می‌گیرد.
• دریچه جدید طوری طراحی شده که دریچه آسیب‌دیده قلب را کنار بزند و خودش جایگزین آن شود.
• بعد از نصب دریچه جدید، پزشک باد بالون را خالی می‌کند و آن را از رگ بیمار بیرون می‌آورد.

پرسش از دکتر تماس با ما

بعد از TAVI چه اتفاقی می افتد؟

بعد از فرایند پزشک از نزدیک بیمار را معاینه می‌کند و به او می‌گوید که چه مدت باید در بیمارستان بستری باشد. به یاد داشته باشید تیم پزشکی به این خاطر در خدمت شما هستند که مراحل ریکاوری‌تان به خوبی پیش برود و بهترین نتیجه ممکن را از جراحی بگیرید.

قبل از اینکه از بیمارستان مرخص شوید، پرستاران نکاتی که باید درمورد فرایند ریکاوری و مراحل بهبود بدانید را برایتان توضیح می‌دهند. توجه داشته باشید که عمل کردن به این توصیه‌ها اهمیت خیلی زیادی دارد. اگر در این مدت علائم یا نشانه‌های خطرناکی مشاهده کردید که باعث نگرانی‌تان شد، حتماً آن را با پزشک در میان بگذارید.

سوالات رایج عمل تعویض دریچه قلب

در ادامه سوالاتی که معمولا پیرامون عمل ایمپلنت دریچه قلب به روش کاتتر می پرسند را پاسخ می دهیم.

عمل ایمپلنت دریچه آئورت چقدر طول می کشد؟

مدت زمان عمل TAVI معمولا  ۹۰ دقیقه طول می‌کشد.

بیمار بعد از جراحی چه مدت در بیمارستان بستری می‌شود؟

دریچه جدید به محض جایگذاری وظیفه دریچه اصلی را بر عهده می‌گیرد و شروع به جریان دادن خون می‌کند. بیمارانی که عمل TAVI  انجام می‌دهند، در عرض سه تا پنج روز از بیمارستان مرخص می‌شوند.

نسبت به بیماران عمل قلب باز، زمان خیلی کمتری را در بیمارستان می‌مانند. از آنجایی که در عمل قلب باز بریدگی‌های عمیقی روی بدن بیمار ایجاد می‌شود، فرد باید حدود ۱۰ روز در بیمارستان بماند تا جای تیغ جراحی التیام پیدا کند.

ریکاوری TAVI  چقدر زمان می‌برد؟

بیشتر افرادی که TAVI  انجام داده‌اند می گویند بین یک تا سه ماه طول می‌کشد تا به‌طور کامل بهبود یابند. اگر تنها زندگی می‌کنید، توصیه می‌کنیم حداقل به مدت یک هفته از دوستی بخواهید به خانه‌تان بیاید و در فرایند ریکاوری به شما کمک کند.

پزشک این فرایند را در بیمارستان انجام می‌دهد. نوع داروی بیحسی که برای بیمار استفاده می‌شود، به سلامت او بستگی دارد. دکتر برای بعضی از افراد بیهوشی کامل تجویز می‌کند اما معمولاً این فرایند با استفاده از داروی بیحسی و آرام‌بخش انجام می‌شود.

میزان موفقیت این فرایند چند درصد است؟

حدود ۹۸.۷ درصد از فرایندهای TAVI با موفقیت انجام می‌شوند.

آیا TAVI بی‌خطر است؟

ایمپلنت دریچه آئورت به روش کاتتر (TAVI) تبدیل به فرایندی مؤثر و بی‌خطر شده که با موفقیت بیماران مبتلا به تنگی آئورت (AS) را با موفقیت درمان می‌کند. به علاوه، بیشتر مواقع نتیجه این عمل کاملاً قابل پیش‌بینی و قابل تکرار است.

درست مانند همه جراحی‌های قلب، این عمل هم ممکن است خطرات جانی به همراه داشته باشد. بنابراین شاید برایتان مهم باشد بدانید چند درصد این عمل را با موفقیت پشت سر می‌گذارند. این فرایند حدود ۹۸ درصد از مواقع موفقیت‌آمیز بوده است. از عوارض احتمالی TAVR  می‌توان به خونریزی، آسیب به کلیه، حمله قلبی و سکته اشاره کرد.

بعد از عمل تعویض دریچه قلب، معمولا بیمار از ۳ تا ۶ ماه به صورت کامل بهبود پیدا می‌کند اما ممکن است بین ۶ تا ۱۲ ماه بعد از عمل درصورت بعضی حرکات یا جابه‌جای خاص در قسمت قفسه سینه کمی درد احساس کند.

ایمپلنت دریچه آئورت چقدر عمر می‌کند؟

دریچه‌های مکانیکی معمولاً تا آخر عمر بیمار دوام می‌آورند اما دریچه‌هایی که از بافت بدن حیوانات ساخته می‌شوند حدود ۱۰ تا ۱۵ سال (و درصورتی که بیمار ۸۰ سال به بالا داشته باشد، حتی بیشتر از آن) عمر می‌کنند. در حال حاضر داده‌ها نشان می‌دهند که این دریچه‌ها حداقل تا پنج سال دوام می‌آورند و در این مدت هیچ آسیبی نمی‌بینند.

دکتر سعید یزدان خواه متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی