ترومبوز ورید عمقی چیست و چگونه درمان می شود؟

ترومبوز ورید عمقی یا  Deep vein thrombosis یک وضعیت جدی است و زمانی رخ می دهد که لخته ی خونی در دیواره داخلی یک سیاهرگ عمقی تشکیل شود. در این مقاله به بررسی علائم، علل و روش های درمانی ترومبوز ورید عمقی می پردازیم.

لخته خون به حالت ژلاتین و جامد است. لخته های خون ورید های عمقی معمولا در ران یا ساق پا شکل می گیرند، اما می توانند در قسمت های دیگر بدن نیز ایجاد شوند. سایر نام های مرتبط با بیماری ترومبوز ورید عمقی شامل ترومبوآمبولی، سندرم پس از ترومبوز و سندرم پس از فلیبیک می باشد.

چه کسی در معرض ترومبوز ورید عمقی قرار دارد؟

ترومبوز عمیق سیارهرگ بیشتر در افراد بالای ۵٠ سال رخ می دهد. شرایط خاصی که سبب تغییراتی در جریان خون شما می شوند خطر ابتلا به لخته شدن  خون را افزایش می دهند. این شرایط عبارتند از :

✅ آسیبى که باعث صدمه دیدن وریدها می شود مانند شکستگی استخوان

✅ اضافه وزن، که فشار بیشتری بر روی وریدهای پا و لگن وارد می کند.

✅ سابقه خانوادگی DVT

✅ داشتن کاتتر در ورید

✅ مصرف قرص های ضد سرطان یا هورمون درمانی

✅ سیگار کشیدن

✅ نشسنن طولانی مدت

برخی بیماری ها و اختلالات ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهند، که شامل اختلالات انعقادی وراثتی می باشند، به ویژه هنگامی که شما حداقل یک عامل خطر داشته باشید.

سرطان و بیماری های التهابی روده نیز می توانند خطر ابتلا به لخته شدن خون را افزایش دهند. نارسایی قلبی نیز با افزایش خطر لخته شدن همراه است.

عمل جراحی

ترومبوز وریدی یک خطر بزرگ در ارتباط با جراحی است، به خصوص اگر عمل جراحی در اندام های تحتانی داشته باشید، مانند جراحی تعویض مفصل. اگر به جراحی تعویض مفصل نیاز داشته باشید، پزشک  درباره خطر ترومبوز ورید عمقی با شما صحبت خواهد کرد.

ترومبوز ورید عمقی در بارداری

حاملگی خطر ابتلا به ترومبوز را افزایش می دهد. افزایش سطح هورمون و بزرگ شدن رحم باعث کاهش جریان خون به اندام های تحتانی می شوند. این خطر بیش از ۶ هفته پس از زایمان ادامه دارد. استراحت کامل یا سزارین نیز خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی را افزایش می دهند.

علائم ترومبوز ورید عمقی

به گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون، علائم دی وی تی فقط در حدود نیمی از افرادی که این شرایط را دارند، رخ می دهد. علائم معمول عبارتند از:

❇ تورم یک طرفه پا یا مچ پا

❇ درد در پای متاثر که از ساق پا شروع می شود.

پرسش از دکتر تماس با ما

❇ درد شدید و ناشناخته در پا و مچ پا

❇ ناحیه ای از پوست که گرم تر از پوست مناطق اطراف است.

❇ پوست در ناحیه آسیب دیده رنگ پریده ، قرمز یا آبی رنگ است.

افراد ممکن است تا زمانی که درمان اورژانسی برای آمبولی ریه را انجام نداده اند، متوجه ترومبوز ورید عمقی نشوند. آمبولی ریه یک عارضه تهدید کننده زندگی است که در آن یک شریان در ریه مسدود می شود.

گزینه های درمان برای ترومبوز ورید عمقی

درمان ترومبوز شریانی بر روی پیشگیری از رشد لخته تمرکز می کند. علاوه بر این، درمان برای جلوگیری از آمبولی ریه و کاهش خطر ایجاد لخته بیشتر تلاش خواهد کرد.

#دارو

ممکن است پزشک داروهای رقیق کننده خون مانند هپارین، وارفارین، انوکساپارین یا فونداپارینوکس برای شما تجویز کند، این کار باعث می شود که خون شما لخته نشود. همچنین این امر لخته های موجود را تا حد ممکن کوچک نگه می دارد و احتمال ایجاد لخته های بیشتر را کاهش می دهد.

اگر رقیق کننده های خون موثر نباشند و یا در موارد شدید ترومبوز ورید عمقی پزشک ممکن است از داروهای ترومبولیتیک استفاده کند. داروهای ترومبولیتیک لخته ها را حل می کنند. این دارو ها به صورت داخل وریدی می باشند.

# جوراب های واریس یا فشارنده

جوراب های واریس می توانند مانع از تورم شوند و ممکن است شانس ابتلا به لخته شدن را کاهش دهند. جوراب های واریس فقط در زیر زانو یا بالاى آن قرار می گیرند. پزشک ممکن است توصیه کند که هر روز آن را بپوشید.

# فیلترها

اگر قادر به مصرف رقیق کننده های خون نباشید، ممکن است لازم باشد یک فیلتر در داخل ورید شکمی خود داشته باشید. این نوع درمان با توقف ورود لخته ها به ریه از آمبولی ریه پیشگیری می کند.

با این حال، گذاشتن فیلترها نیز کمی خطر دارد. اگر طولانی مدت باقی بمانند، در واقع می توانند ترومبوز ورید عمقی ایجاد کنند. باید کوتاه مدت مورد استفاده قرار بگیرند تا خطر ترومبوآمبولی کاهش یابد و بتوان از داروهای ضد انعقاد استفاده کرد.

طول درمان DVT

اگر درمان ترومبوز ورید عمقی معمولا چندماه به طول می انجامد و نیاز به ثبات بیمار در مسیر درمان و پیگیری مداوم وی دارد.

عوارض ناشی از ترومبوز ورید عمقی

 عارضه عمده آن آمبولی ریه است. اگر لخته خون به ریه ها وارد می شود و یک رگ خونی را مسدود کند، می تواند منجر به آمبولی شود. این امر می تواند باعث آسیب جدی به ریه ها و سایر قسمت های بدن شود. اگر نشانه هایی از آمبولی ریه دارید، سریعا به اورژانس مراجعه کنید . این علائم عبارتند از:

• سرگیجه
• تعریق
• درد قفسه سینه ای با با سرفه و یا تنفس آن بدتر می شود
• تنفس سریع و پی در پی
• سرفه همراه با خون
• ضربان قلب سریع

پیشگیری از ترومبوز ورید عمقی

شما می توانید با ایجاد چند تغییر در شیوه زندگی، خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی را کاهش دهید که شامل کنترل فشار خون، ترک سیگار و کاهش وزن است.

حرکت دادن پاها و یا راه رفتن پس از مدت کوتاهی که نشسته اید یا خوابیده اید نیز کمک می کند تا جریان خون خود را حفظ کنید.

اگر جراحی دارید و پزشک برای شما رقیق کننده ی خون تجویز کرده است، آن را مصرف کنید چرا که احتمال ایجاد لخته را کاهش می دهد.

دکتر سعید یزدانخواه متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی