علت درد دست چپ چیست و چگونه درمان می شود؟

پرسش از دکتر تماس با ما

در ادامه به بررسی ۳ علت اصلی درد دست چپ می‌پردازیم:

۱- حمله قلبی و درد دست چپ

به آسیب دیدگی یا مرگ بخشی از عضله قلب در اثر کمبود اکسیژن، حمله قلبی می گویند. بیشتر حمله های قلبی زمانی رخ می دهند که شریان های عروقی تنگ شوند و دلیل این موضوع نیز انباشته شدن کلسترول و رسوبات چرب در آن هاست. اگر بخشی از این رسوب ها از دیواره شریان جدا شود، می تواند جریان خون حاوی اکسیژن به قلب را مسدود کرده و در نتیجه حمله قلبی رخ دهد.

علت درد کتف و بازوی دست چپ هنگام حمله قلبی

از آنجایی که عضله های ناحیه دست با آسیبی مواجه نمی شوند، درد کتف و بازوی دست چپ هنگام سکته قلبی کمی عجیب به نظر می رسد. این به آن علت است که رشته های عصبی که از قلب خارج می شوند و رشته های عصبی دست، سیگنال های خود را به سلول های مشابه مغزی ارسال می کنند. این بدان معناست که مغز نمی تواند به خوبی تشخیص دهد منبع اصلی درد و مشکل کجاست.

علائم حمله قلبی

متخصصان قلب و عروق پیشنهاد می‌کنند که در صورت شدید شدن درد ناگهانی دست چپ در عرض چند دقیقه حتما با اورژانس تماس بگیرید. همچنین در صورت مشاهده علائم زیر باید هر چه زودتر به اورژانس مراجعه کنید:

• ناراحتی در مرکز قفسه سینه که برای بیش از چند دقیقه به طول می انجامد و یا به صورت مکرر ظاهر شده و از بین می رود.
•  درد، بی حسی و یا هرگونه ناراحتی دیگر در پشت، گردن، فک و یا پایین شکم؛
• تنگی نفس همراه با درد قفسه سینه یا بدون آن؛
•  مشکل سو هاضمه؛
•  حالت تهوع و استفراغ؛
•  حس سبکی سر؛

در این بین حس ناراحتی در قفسه سینه از جمله رایج ترین علائم حمله قلبی در زنان و مردان به شمار می رود. این مشکل در حالت فشار، تنگی، حس پر بودن، سوزش و یا افزایش درد ظاهر می شود.

با این حال، احتمال تجربه کردن علائم بدون داشتن درد قفسه سینه یا عضله دست در بانوان بیشتر از آقایان است. این علائم معمولا در اثر یک ویروس، مشکل سو هاضمه یا استرس خود را نشان می دهند.

اگر فردی به شکل ناگهانی و بی دلیل ترکیبی از علائم نظیر حالت تهوع، استفراغ، تنگی نفس و یا درد در پایین شکم، پشت یا فک را تجربه کند، باید حتما سریعا به اورژانس رفته و چک آپ شود.

۲-  ‌آنژین قلبی

مشکل آنژین صدری (درد قفسه سینه) زمانی حس می شود که قلب اکسیژن کمتری نسبت به آنچه نیاز دارد، دریافت می کند. به همراه درد در دست چپ، علائم دیگر ممکن است در ناحیه شانه، گلو، پشت و فک خود را نشان دهند. آنژین ممکن است شبیه به مشکل سو هاضمه خود را نشان دهد.

آنژین در واقع حمله قلبی نیست، بلکه نشانه ای از بروز مشکل در قلب است. دلیل اصلی بروز آنژین نیز تنگی و مسدود شدن شریان های کرونری هستند.

دو نوع اصلی از آنژین وجود دارد:

۱- آنژین پایدار

این نوع قابل پیش بینی و مدیریت پذیر است. نوع پایدار از آنژین در حین انجام کارهای فیزیکی و یا استرس های احساسی رخ می دهد. در این زمان ها قلب در حال فعالیت بیشتر بوده و به اکسیژن بیشتری نیاز دارد اما شریان های تنگ شده در بدن اجازه این موضوع را نمی دهند.

۲- آنژین ناپایدار

 این نوع از آنژین غیر قابل پیشبینی و خطرناک است و حتی ممکن است در حین استراحت نیز رخ دهد و بدان معنا است که قلب در حالت عادی نمی تواند اکسیژن مورد نیاز خودش را دریافت کند.

۳. صدمات اسکلتی عضلانی از علل درد دست چپ

در صورت وجود شرایط و حالات زیر برای درد دست چپ، احتمالا مشکل قلبی شما را تهدید نمی کند:

• درد تیرکش که هر بار برای چند ثانیه باقی می ماند.
• دردی که در اثر جابجایی و یا تماس بدنی به وجود می آید.
• دردی که تنها در یک نقطه کوچک بر روی دست وجود دارد.
• دردی که بدون علائم و مشکلات دیگر برای ساعت ها و روزها باقی می ماند.

به جای آن، ناراحتی و درد شما می تواند علامت یک مصدومیت استخوانی و یا بافتی در دست، شانه و یا آرنج باشد. برخی از شرایط و مشکلات اسکلتی عضلانی که می توانند در دست افراد درد به وجود آورند عبارتند از موارد زیر:

# بورسیت (اماس کیسه های مفصلی)

بورسا یک کیسه پر از مایعات است که همچون یک کوسن بین استخوان و بافت های نرم کنار آن عمل می کند. مشکل بورسیت زمانی رخ می دهد که این کیسه دچار التهاب شود.

درد شانه و بازو سمت چپ می تواند علامت بورسیت باشد، که معمولا در اثر استفاده بیش از حد مفاصل رخ می دهد. همچنین احتمال بروز این مشکل در اثر داشتن برخورد و تصادف یا عفونت نیز وجود دارد.

#  تاندونیت

تاندونیت همان التهاب بافت متصل کننده عضلات و استخوان است. همچون مشکل بورسیت، تاندونیت نیز در اثر استفاده بیش از حد از عضلات رخ می دهد. به همین دلیل بیشتر شاهد رخ دادن آن در بازیکنان تنیس، شناگران و موسیقی دان ها هستیم.

تاندونیت در شانه و یا آرنج می تواند منبع درد دست چپ باشد.

#  پاره شدن عضله سرشانه

گروهی از عضلات و تاندون ها در سرشانه شما قرار دارند که آن را در محلی که باید ثابت نگه می دارند و به شما در بلند شدن و چرخاندن دست کمک می کنند.

بروز پارگی در عضلات و بافت های این ناحیه می تواند بسیار دردناک باشد. این اتفاق نیز در اثر استفاده بیش از حد از شانه و یا حوادث مختلف رخ می دهد. بالا رفتن سن و سال نیز یک فاکتور ریسکی است چرا که در اثر آن شاهد فرسودگی بافت های شانی هستیم.

#  دیسک کمر

زمانی که یکی از دیسک ها ستون فقرات بشکند، از نوار اصلی خارج شده و به رشته های عصبی اطراف خود فشار وارد می کند. اگر اعصاب تحت تاثیر مرتبط با ناحیه دست باشند، احتمال بروز درد، بی حسی و ضعفی که معمولا با مشکل حمله قلبی اشتباه گرفته می شود، وجود دارد.

# شکستگی

درد در ناحیه دست می تواند علامت یک شکستگی تشخیص داده نشده استخوان باشد. حتی با داشتن یک فهم درست از تمامی این شرایط اسکلتی عضلانی، سخت است بخواهیم فرق آسیب دیدگی و حمله قلبی را تشخیص دهیم. برخی فاکتور های ریسکی برای صدمات نظیر سن و سال و فعالیت های بدنی می توانند همزمان با هم رخ دهند و به شکل مشترک دخیل باشند.

در صورت داشتن علائم و نشانه های زیر حتما خیلی زود به فکر رفتن به مراکز درمانی و معاینه باشید:

🟡 درد در کتف و بازوی چپ که به شکل ناگهانی پدیدار می شود، معمولا به شکل عجیبی شدید است یا همراه با فشار، حس پر بودن یا تنگی و سنگینی قفسه سینه همراه می شود (این ها نشانه بروز حمله قلبی در افراد هستند).

🟡 یک ناهنجاری یا بیرون زدگی آشکار استخوانی در بازو یا مچ دست، به خصوص اگر مشکل خون ریزی یا مصدومیت های دیگر را داشته باشید.

در صورت داشتن علائم زیر حتما خیلی زود به دکتر  مراجعه نمایید:

⚠️ درد بازو، کتف یا کمر که با کمترین کار بدنی به وجود می آید و با استراحت کردن بهتر می شود؛ این مورد احتمالا نشانه بیماری قلبی در فرد است. همچنین ممکن است به خاطر کم شدن گردش خون به عضله قلب چنین علامتی در بدن افراد ظاهر شود (آنژین).

⚠️ آسیب ناگهانی به بازو، به خصوص اگر صدای شکستن یا ترک خوردگی در بازوی خود را بشنوید.

⚠️ درد شدید و ورم بازو یا کتف

⚠️سختی در تکان دادن بازو به شکل عادی یا حرکت دادن آن به صورت بالا و پایین یا چرخشی از ناحیه کتف

در نهایت اگر در کتف و بازوی خود درد دارید و با درمان های خانگی بهبود پیدا نمی کنید و یا میزان قرمزی، ورم یا درد در ناحیه آسیب دیده رو به افزایش است، حتما در اولین فرصت برای معاینه به پزشک مراجعه نمایید.

خود مراقبتی در هنگام درد کتف و بازو

حتی آسیب های جدی بازو نیز به کمک اقدامات درمانی اولیه و خانگی تا حدی بهبود پیدا می کنند.

اگر فکر می کنید بازو یا مچ دست شما شکسته است، از بسته های یخ در ناحیه آسیب دیده استفاده کنید و به کمک یک وسیله یا چوب، دست را در وضعیت صاف نگه دارید تا به مرکز درمانی مورد نظرتان برسید.

اگر رشته عصبی خاصی در دست شما فشرده شده باشد و یا با آسیب دیدگی به خاطر فشار روی بدن، مواجه شده باشید، در پروسه درمان و بهبود یافتن خود پایدار عمل کنید؛ وضعیت دست خود را به شکل مناسبی نگه دارید و در حین انجام یک سری از فعالیت های تکراری یا در محل کار، به دست خود استراحت دهید. مواردی مثل تمرین کردن با چوب گلف یا نواختن آلات موسیقی از جمله فعالیت های تکراری هستند.

در بیشتر مواقع انواع درد در ناحیه بازو به مرور زمان و خود به خود بهتر می شوند. به خصوص اگر از فرمول معروف RICE در چنین شرایطی استفاده کنید. چهار اصل این روش معروف عبارتند از موارد زیر:

🟢 استراحت (R): فعالیت های عادی خود را کم کنید و اگر مجبور به انجام آن ها هستید، به خود استراحت دهید.

🟢 یخ (I): یک بسته از یخ یا حبوبات یخ زده را در ناحیه مورد نظر به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه نگه دارید. این کار را سه بار در روز تکرار کنید.

🟢 بستن ناحیه (C): از یک بانداژ کشی و محکم برای کاهش میزان ورم استفاده کنید.

🟢 بالا بردن (R): در صورت امکان، بازوی خود را در سطحی بلندتر قرار دهید یا بالاتر بگیرید تا از میزان ورم آن کاسته شود.

درد بازوی چپ

درد در بازوی چپ و نحوه تغییر مکان آن، یکی از تفاوت های کلیدی بین حمله های قلبی در آقایان و بانوان است.

۱- درد بازوی چپ در آقایان

درد در بازوی چپ از کتف به سمت پایین و یا به سمت چانه حرکت می کند. اگر درد به صورت ناگهانی پدیدار شده و به شکل غیر عادی شدید است، و یا همراه با فشار یا حس تنگی قفسه سینه خود را نشان بدهد، باید هرچه سریعتر به اورژانس مراجعه کنید.

۲- درد بازو در خانم ها

در بانوان، درد ممکن است آرام و ضعیف تر باشد. ممکن است در بازوی دست راست یا چپ به وجود بیاید. همچنین احتمال درگیر بودن چانه، کتف ها و ناحیه بالای کمر در زن ها وجود دارد.

درد ممکن است به سمت معده حرکت کرده و حس حالت تهوع، سوهاضمه یا آشفتگی در بیمار به وجود بیاید. احتمال بروز علائمی همچون تنگی نفس، حالت تهوع، استفراغ و درد کمر یا فک در بانوان بیشتر از آقایان است.

همچون آقایان، درد قفسه سینه یا نارحتی در این ناحیه، یکی از علائم رایج حمله قلبی در بانوان به شمار می رود. در بانوان حس فشار یا تنگی قفسه سینه ممکن است بیشتر از چند دقیقه به طول بیانجامد و یا متناوب باشد. در صورت داشتن علائم حمله قلبی خیلی زود خود را به اورژانس یا مراکز درمانی برسانید.

شایان ذکر است که هر درد ناحیه بازوی چپ یا سختی در تکان دادن دست ها مرتبط با حمله قلبی در بدن فرد نیست. گاهی اوقات دلیل بروز درد، صدمه فیزیکی به بدن یا فشرده شدن رشته های عصبی است که هیچ ربطی به قلب ندارند.

ضعف در دست ها یا ناتوانی در بلند کردن هر دو دست ممکن است نشانه بروز سکته باشد.

درمان درد دست چپ ناشی از قلب

با این که صدمات شانه و دست نمی توانند جان کسی را به خطر بیاندازند، باز هم مهم است که حتما به سراغ پزشک برویم و هر چه سریعتر به درمان بافت یا استخوان آسیب دیده بپردازیم.

اگر پزشکان اورژانس تشخیص دهند که درد ناحیه دست، مرتبط با حمله قلبی بوده و یا علامتی از مسدود شدن عروق قلبی باشد، بلافاصله اقدام به حل مشکل خواهند کرد. آنها معمولا در ابتدا، یک آزمایش الکتروکاردیوگرافی، آزمایش خون، عکس قفسه سینه و احتمالا سی تی اسکن را انجام خواهند داد.

بسته به وضعیت بیمار، یک پروسه تصویربرداری با نام کاتتریزاسیون قلبی عروقی ( آنژیوگرافی ) نیز انجام می شود. این آزمایش به پزشکان کمک می کند تا میزان گستردگی مسدود بودن رگ ها را با استفاده از رنگ های خاصی که به شریان ها تزریق می شوند تشخیص دهند.

بر اساس نتایج این آزمایش، پزشکان به سراغ یک روش درمانی غیر تهاجمی می روند. این روش از مواد دارویی خاصی استفاده می کند که این مواد توانایی باز کردن لخته های خونی در رگ ها را دارند.

مسدودیت های شدیدتر در عروق قلبی به عمل جراحی نیاز خواهند داشت. پروسه های قلبی عروقی متعددی وجود دارند و فاکتور هایی که به پزشکان در انتخاب یکی از آن ها کمک می کنند بسیار پیچیده هستند. برخی از گزینه های احتمالی برای بازگرداندن جریان خون قلب به حالت عادی عبارتند از:

۱. استنت گذاری

در این پروسه درمانی از یک لوله شبیه به سیم به نام استنت استفاده می شود. استنت وارد شریان های قلبی باریک شده می شود تا بتواند جریان خون در آنها را به حالت عادی برگرداند.

۲. آنژیوپلاستی

عمل آنژیوپلاستی ( بالون زدن ) جهت باز کردن عروق گرفته شده قلب استفاده می شود. در آنژیوپلاستی پزشک با وارد و باد کردن بالون کوچکی در رگ مسدود شده، به باز کردن آن شریان می پردازد.

معمولا در عمل آنژیوپلاستی یک لوله تور مانند بسیار کوچک به نام استنت به صورت دائمی در رگ مسدود شده، قرار داده می شود تا از تنگ شدن مجدد رگ جلوگیری کند.

۳. جراحی بای پس قلب

جراحی بای پس عروق کرونر ( بای پس قلب ) نوعی روش جراحی است که در آن، جریان خون یک سرخرگ مسدود یا نیمه مسدود به وسیله ی یک مسیر جدید به قلب می‌رسد. با ایجاد این مسیر جدید، جریان خون به سمت عضله ‌ی قلب بهبود می یابد.

هر کسی که مشکل حمله قلبی و آنژین در وی شناسایی شده است باید تغییراتی را در سبک زندگی خود اعمال کند. این شاید به معنای ترک سیگار، کاهش دادن وزن، شروع یک برنامه ورزشی و تمرینی منظم و یا ایجاد تغییرات در رژیم غذایی و مصرف غذای سالم تر باشد.

پزشکان معالج ممکن است جهت کمک بیشتر، داروهای کاهنده کلسترول، رقیق کننده خون و یا فشار خون را به بیماران تجویز کنند.

برای افرادی که دیابت نوع دو دارند و سطح گلوکوز آن ها بر خلاف تغییرات مناسب در سبک زندگی کماکان بالا باقی می ماند و از متفورمین استفاده می کنند، پزشک معالج داروهای خاصی را تجویز خواهد کرد.

دارو برای درد دست چپ

این داروها با هدف کاهش گلوکوز خون و همچنین از بین بردن ریسک بروز بیماری های آترواسکلروز و قلب و عروق تجویز می شوند. این دارو می تواند یکی از موارد زیر باشد:

• محدود کننده کنتراسپورتر سدیم-گلوکوز ۲ (با نام SGLT-2) مثل کانالگلیفوزین (اینووکانا)
• رسپتور پپتاید ۱ شبیه به گلوکاگون نظیر آلبیگلوتید (تانزیوم)

دکتر سعید یزدان خواه متخصص قلب و عروق

برای پرسش از دکتر برروی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.