ضربان قلب نرمال چند است؟

پرسش از دکتر تماس با ما

ضربان قلب نرمال

ضربان قلب طبیعی هر فرد، بستگی به عوامل مختلفی از قبیل سن، اندازه بدن، وضعیت قلب، مصرف دارو و اینکه فرد در حالت نشسته یا در حال دویدن است، دارد. علاوه بر این، احساسات مانند: هیجان زدگی و ترسیدن نیز می‌توانند موجب افزایش ضربان قلب شوند.

مهم‌تر از همه اینکه سلامتی و تندرستی باعث کاهش ضربان قلب و عملکرد بهتر آن می‌شوند. با توجه به اطلاعات منتشرشده توسط انجمن قلب آمریکا (AHA)، میزان ضربان قلب ورزشکاران در حالت استراحت بین ۴۰ الی ۶۰ بار در هر دقیقه است.

قلب یک ماهیچه است و همان‌طور که با انجام برخی فعالیت‌ها، ماهیچه‌ها قوی می‌شوند، قلب نیز نیاز به برخی فعالیت‌ها دارد. دانستن میزان ضربان قلب، به کنترل میزان فعالیت و همچنین به تشخیص برخی بیماری‌ ها کمک می‌کند.

فشار خون در برابر میزان ضربان قلب

بعضی مردم فشارخون بالا را با میزان ضربان قلب بالا اشتباه می‌گیرند. فشارخون، میزان فشاری است که خون، به دیواره رگ ها وارد می کند. درحالی‌که نبض، تعداد دفعات ضربان قلب در هر دقیقه است.

به‌ طور کلی هیچ ارتباطی بین این دو نیست و فشار خون بالا صرفاً به معنای میزان ضربان قلب بالا نبوده و بالعکس. انجام فعالیت موجب افزایش میزان ضربان قلب می‌شود، اما فعالیت شدید تنها ممکن است به میزان ناچیزی سبب افزایش فشار خون شود.

چگونه ضربان قلب خود را اندازه‌ گیری کنیم؟

بهترین قسمت های بدن برای اندازه‌گیری ضربان قلب عبارتند از:

• مچ‌ دست‌
• جلو آرنج
• کنار گردن
• بالای پا

برای اندازه‌گیری دقیق ضربان قلب، دو انگشت اشاره را روی یکی از محل‌ های ذکر شده می‌ گذاریم و تعداد نبض‌ها را در ۶۰ ثانیه می‌ شماریم. شما همچنین می‌ توانید همین کار را در ۲۰ ثانیه انجام دهید و حاصل را در عدد ۳ ضرب کنید.

ضربان قلب در حالت استراحت

میزان ضربان قلب در حالت استراحت، تعداد نبض در حالت خوابیده یا نشسته است که فرد فعالیتی ندارد. به گفته انجمن قلب آمریکا بهترین زمان برای اندازه‌گیری ضربان قلب در حالت استراحت، در هنگام صبح و پیش از بیرون آمدن از رختخواب است.

میزان ضربان قلب طبیعی یا در حال استراحت برای سنین ۱۸ سال و بالاتر، بین ۶۰ الی ۱۰۰ بار در دقیقه است و این میزان بستگی به شرایط فیزیکی و سن دارد. بر اساس اعلام انجمن قلب آمریکا، میزان ضربان قلب طبیعی کودکان در رده سنی ۶ الی ۱۵ ساله، بین ۷۰ الی ۱۰۰ بار در دقیقه است.

اساساً ضربان قلب کمتر از ۶۰ بار در دقیقه به معنی مشکلات قلبی نیست بلکه افراد ورزشکار به دلیل سلامتی و آمادگی بدنی دارای ضربان قلب ضعیفی هستند. میزان ضربان قلب نرمال این افراد کمتر از ۴۰ بار در دقیقه است. ضربان قلب طبیعی افرادی که دارو مصرف می‌ کنند، به‌ خصوص داروهای فشار خون، کمتر از ۶۰ بار در دقیقه است.

در صورتی که ضربان نرمال قلب پایین تر از ۶۰ باشد و با علائمی از قبیل سرگیجه همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.

جدول ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف

در حال استراحت تابعی از سن فرد، میزان فعالیت ورزشی، وزن و توانایی جسمی اوست.

حداکثر ضربان قلب ۲۲۰ بار منهای سن شما است. برای راحتی شما، جدول زیر حداکثر ضربان مجاز قلبی را برای سنین مختلف ارائه می دهد. اگر ضربان قلب شما  از این اعداد فراتر رفت، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

ضربان قلب هدف یا ضربان حین ورزش

در صورتیکه ضربان طبیعی قلب فردی بالا باشد و همراه با برخی علائم، عملکرد قلبی وی باید توسط متخصص قلب و عروق بررسی شود.

به گفته انجمن قلب آمریکا، دانستن میزان ضربان قلب در حالت فعالیت، به فرد، در دانستن میزان فعالیت خود کمک می‌کند. زمانی که فرد در حوزه ضربان قلب هدف فعالیت کند، بیشترین بهره را از فعالیت خود کسب می‌کند.

بر اساس اعلام انجمن قلب آمریکا، حوزه ی ضربان قلب هدف یک شخص جوان، بین ۵۰ الی ۸۵  است. در صورتی که برای فردی ۶۰ ساله، حوزه ضربان قلب هدف بین ۸۰ الی ۱۳۶ است. ضربان قلب یا نبض را می‌توان از طریق دستگاه‌های دیجیتالی مخصوص و همچنین به‌ صورت دستی محاسبه کرد.

ضربان قلب ورزشکاران در حالت عادی

ضربان قلب ورزشکاران در حالت عادی کمتر از سایر افراد معمولی است. متوسط ضربان قلب در حال استراحت معمولاً بین ۶۰ تا ۸۰ دور در دقیقه است. اما برخی از ورزشکاران ضربان قلب آرامتری و بین ۳۰ تا ۴۰ بار در دقیقه دارند.

چگونه قلب خود را آرام کنیم؟

استرس، اضطراب و نگرانی از جمله عواملی هستند که سبب افزایش ضربان قلب و نبض می‌شوند. با اندکی نشستن و کشیدن چند نفس عمیق می‌توان میزان ضربان قلب را کاهش داد.

بنا به گفته انجمن قلب امریکا، سرد کردن پس از فعالیت‌های ورزشی، بسیار حائز اهمیت است. علت این امر به دلیل دمای بالای بدن، ضربان تند و اتساع عروق است. به همین دلیل توقف ناگهانی سبب آسیب به بدن و بقیه اعضا آن می‌شود. قدم زدن و انجام حرکات کششی نمونه‌ ای از حرکات برای سرد کردن هستند.

دکتر سعید یزدانخواه متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی
برای پرسش از دکتر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.