ّهر آنچه در مورد گرفتگی عروق پا باید بدانید

بیماری گرفتگی عروق پا بیماری است که در شریان‌های سیستم گردش خون ایجاد می‌شود. شریان‌ها عروق خونی هستند که اکسیژن و مواد مغذی خون را از قلب به تمام نقاط بدن منتقل می‌کنند. این بیماری در شریان‌هایی که خون را به دست‌ها و پاها می‌برد ایجاد می‌شود.

پرسش از دکتر تماس با ما

گرفتگی عروق پا چیست

شریان‌های سالم آستری نرم دارند که از لخته شدن خون جلوگیری کرده و جریان مداوم خون را برقرار می‌کنند. در بیماری گرفتگی عروق پا این شریان‌ها با جمع شدن پلاک‌هایی درون دیواره عروق کم‌کم تنگ و مسدود می‌شود. پلاک از چربی اضافی، کلسترول و سایر مواد موجود در جریان خون مانند سلول‌های التهابی، پروتئین و کلسیم تشکیل می‌شود. با تنگ شدن و انسداد شریان‌ها، خون‌رسانی مطلوب صورت نمی‌گیرد و همین سبب آسیب رسیدن و مرگ بافت‌ها می‌شود.

علائم گرفتگی عروق پا

تقریبا نیمی از افراد مبتلا به گرفتگی رگهای پا هیچ علامتی ندارند. شایع‌ترین علائم درد در هنگام ورزش و حتی استراحت است.
درد یا گرفتگی هنگام ورزش در دست و پا حین ورزش رخ می‌دهد که با استراحت بهبود می‌یابد. حساسیت و محل درد ورزش بر اساس محل و شدت انسداد شریانی متفاوت است. شایع‌ترین محل این درد در ماهیچه ساق پاست که سبب درد ساق یا کل پا حین راه رفتن می‌شود. درد ساق پا فقط در هنگام ورزش و پیاده‌روی رخ می‌دهد و آنقدر شدید می‌شود که بیمار دیگر قادر به ادامه پیاده‌روی نیست. درد به سرعت پس از استراحت بهبود می‌یابد. درد ورزش یک یا هر دو پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
درد هنگام استراحت وقتی رخ می‌دهد که انسداد به حتی شدید است که هیچ منبع اکسیژن و خونی حتی در زمان استراحت به پاها وجود ندارد و مبین نوع جدی‌تر گرفتگی عروق پا است. درد معمولا پاها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و شدید بوده و شب‌هنگام در هنگام استراحت به پشت بدتر می‌شود.

سایر علائم گرفتگی عروق پا شامل موارد زیر است:

• بی‌حسی پاها
• ضعف و آتروفی (کاهش اندازه و قدرت) ساق پا
• احساس سردی در پاها
• تغییر رنگ پا که هنگام بالا بردن پاها رنگ‌پریده می‌شود و در شرایطی هم قرمز تیره می‌شود.
• ریزش مو روی پا و ضخیم شدن ناخن‌ پاها
• بهبود ضعیف زخم پا
• زخم‌های دردناک یا گانگرن در قسمت‌هایی از پا که خون‌رسانی وجود ندارد (معمولا در انگشتان پا)

علت گرفتگی عروق پا چیست

عوامل خطر زیادی برای گرفتگی رگهای پا وجود دارد که عبارتند از:

• سن بالای ۵۰ سال
• وزن زیاد
• کلسترول غیرطبیعی
• داشتن سابقه بیماری مغزی عروقی یا سکته مغزی شدید
• داشتن مشکلات و بیماری قلبی
• دیابت
• داشتن سابقه خانوادگی کلسترول بالا، فشار خون بالا یا گرفتگی عروق پا
• فشار خون بالا
• ابتلا به بیماری کلیوی که نیازمند همودیالیز باشد
• سبک زندگی که سبب افزایش خطر ابتلا به گرفتگی عروق پا شود شامل:
  – ورزش نکردن و نداشتن فعالیت فیزیکی
  – عادات غذایی غلط
  – سیگار
  – سؤمصرف مواد

درمان گرفتگی عروق پا

اگر علائم بیماری گرفتگی عروق پا دارید نیازمند درمان‌های پزشکی هستید.

درمان گرفتگی رگهای پا با دارو

احتمالا پزشک داروهای ضدانعقادی، کاهش‌دهنده فشار خون و کلسترول و همچنین مسکن تجویز کند.

آنژیوپلاستی

در آنژیوپلاستی عروق پا یک لوله کوچک وارد عروق خونی شده و یک بالون کوچک در سر این لوله در شریان باد می‌شود تا شریان را باز کرده و انسداد را برطرف کند. این بالون سبب کشیده شدن شریان به منظور افزایش جریان خون هم می‌شود. پزشک احتمالا یک مِش بنام اِستنت در شریان قرار دهد تا به باز ماندن آن کمک کند. پزشکان از همین روش برای باز کردن عروق قلب استفاده می‌کنند.

جراحی بای‌پس

در روش جراحی بای پس پزشک شریانی از بخشی از بدن یا عروق خونی مصنوعی را به ناحیه مبتلا پیوند می‌زند. این روش به برقرار شدن جریان خون و بای‌پس انسداد یا تنگ‌شدگی کمک می‌کند.

درمان‌های ترومبولیتیک

اگر لخته‌ خون سبب انسداد شریان باشد، پزشک داروهای حل‌کننده لخته در شریان تزریق می‌کند تا لخته شکسته شود.

دکتر سعید یزدان خواه، متخصص قلب و عروق در تهران