بررسی علائم و راهکارهای درمانی گرفتگی رگ قلب

گرفتگی رگ قلب و یا به عبارتی بیماری عروق کرونری ( CAD ) یکی از رایج ترین انواع بیماری های قلبی است. این بیماری زمانی به وجود می آید که عروق حاوی خون به سمت عضله قلب، سفت و تنگ شوند. دلیل این موضوع نیز انباشته شدن کلسترول و دیگر مواد معدنی به نام پلاک بر روی دیواره های داخلی عروق بدن است.

پرسش از دکتر تماس با ما

به این انباشه ها آترواسکلروز گفته می شود. با رشد این مواد بر روی دیواره ها، خون کمتری در عروق به جریان می افتد. در نتیجه، عضله قلب نمی تواند خون یا اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کند. در نتیجه مشکل درد قفسه سینه ( آنژین ) یا حمله قلبی برای فرد به وجود می آید. بیشتر حمله های قلبی زمانی رخ می دهند که یک لخته خون مسیر حرکت خون به سمت قلب را مسدود کرده و منجر به آسیب دائمی به عضله قلب می شوند.

علت گرفتگی رگ قلب

اضافه وزن، عدم فعالیت بدنی، تغذیه ناسالم و کشیدن سیگار و تنباکو از جمله فاکتور های ریسکی برای بروز بیماری عروق کرونری به حساب می آیند.

داشتن سابقه خانوادگی در بیماری های قلبی نیز ریسک بیماری های عروق کرونری را بالا میبرد. به خصوص اگر اعضای خانواده در گذشته سابقه بیماری های قلبی قبل از پنجاه سالگی را داشته باشند.

• سن، مخصوصا بالاتر از ۶۵ سالگی
• اضافه وزن یا چاق بودن
• دیابت
• سابقه خانوادگی ، به ویژه اگر یکی از نزدیکان شما در سنین جوانی به بیماری قلبی مبتلا شده باشد
• مردان در معرض خطر جدی تری برای حمله قلبی قرار دارند.
• فشار خون بالا و کلسترول بالا
• استرس بالا
• عدم فعالیت بدنی
• نژاد: آمریکایی های آفریقایی تبار در خطر جدی تری نسبت به افراد نژاد های دیگر هستند زیرا میزان فشار خون در آن ها بالاتر است. همچنین افزایش وزن و دیابت در برخی از افراد آسیایی و اسپانیایی ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی را به وجود آورد.
• سیگار کشیدن
• رژیم ناسالم ، از جمله غذاهایی که دارای چربی اشباع شده بالا ، چربی ترانس ، نمک و قند هستند.

علائم بیماری عروق کرونری قلب

اگر عروق کرونری شما تنگ شوند توانایی رساندن خون حاوی اکسیژن به اندازه کافی به قلب را نخواهند داشت، به خصوص زمانی که قلب در حین ورزش و حرکت ضربان بالایی داشته باشد. البته توجه داشته باشید علائم گرفتگی رگ قلب در جوانان مشابه با این علائم در افراد مسن است.

در ابتدا ممکن است جریان خون کاهش یافته علائم خاصی را به وجود نیاورد. با گذر زمان و افزایش پلاک در دیواره عروق کرونری فرد ممکن است علائم و نشانه های خاص بیماری های عروق کرونری را تجربه کنید که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم داشت:

درد در قفسه سینه

ممکن است در قفسه سینه خود حس فشار یا تنگی داشته باشید، انگار که کسی روی سینه شما ایستاده است. به این درد آنژینا گفته می شود و معمولا در وسط و یا سمت چپ از قفسه سینه بروز می کند. آنژینا عموما به واسطه استرس بدنی یا ذهنی به وجود می آید. معمولا درد ناشی از آن بعد از چند دقیقه از پایان فعالیت پر استرسی که دارید ناپدید می شود. در برخی افراد، به خصوص در بانوان، ممکن است درد کوتاه اما قوی باشد و در گردن، دست یا کمر احساس شود.

تنگی نفس

اگر قلب شما نتواند خون کافی را برای نیاز بخش های مختلف بدن پمپاژ کند، ممکن است با مشکل تنگی نفس یا خستگی شدید در حین فعالیت ورزشی مواجه شوید.

 حمله قلبی

عروق کرونری که به شکل کامل مسدود شده باشند از عوامل اصلی بروز حمله قلبی هستند. نشانه ها و علائم همیشگی و مهم حمله قلبی شامل فشار شدید در قفسه سینه، شانه و درد دست چپ هستند و گاهی اوقات با تنگی نفس یا تعریق روبرو می شوید.

معمولا احتمال بروز علائم حمله قلبی نظیر درد گردن و فک در آقایان به نسبت بانوان کمتر است. بانوان ممکن است علائم دیگری همچون تنگی نفس، خستگی یا حالت تهوع را تجربه کنند. گاهی اوقات حمله قلبی بدون هیچگونه علائم و نشانه های خاصی در فرد به وجود می آید.

چگونه متوجه گرفتگی عروق قلب شویم

اگر شما در خطر ابتلا به بیماری های قلبی قرار داشته باشید و یا علائم خاصی در بدنتان وجود داشته باشند، پزشک معالج جهت تشخیص مشکل ممکن است آزمایش های مختلفی را پیشنهاد کند که در ادامه آن ها را با هم بررسی می کنیم.

الکتروکاردیوگرام

این آزمایش سطح فعالیت الکتریکی قلب، ضربان و سرعت تکرار آن را اندازه گیری می کند.

اکوکاردیوگرام

از سونوگرافی ( امواج مخصوص صدا ) جهت تولید تصاویری از قلب استفاده می کند.

تست ورزش ( تست استرس )

در تست ورزش در حین راه رفتن بر روی تردمیل ضربان قلب شما اندازه گیری می شود. این کار کمک می کند تا پزشک متوجه شود زمانی که نیاز به پمپاژ خون بیشتری به نواحی مختلف بدن است، قلب شما چگونه کار می کند.

آنژیوگرام کرونری

این آزمایش وضعیت انسداد و جریان خون عروق کرونری را بررسی می کند. این کار با استفاده از ایکس ری و وارد کردن رنگ مخصوصی در رگ ها انجام می شود.

اسکن کلسیم عروق کرونری

آزمایش سی تی اسکن به پزشک در مشاهده عروق کرونری کمک می کند تا هرگونه انباشته کلسیم و پلاک در آن ها مشخص شود.

درمان گرفتگی عروق قلب

درمان بیماری عروق کرونری می تواند شامل موارد زیر شود:

تغییرات در سبک زندگی

اگر سیکار می کشید باید این عادت را ترک کنید. از غذاهای فراوری شده کمتر استفاده کرده و به سمت رژیمی با شکر کم، نمک کم و چربی های اشباع شده محدود بروید. اگر بیماری دیابت دارید، قند خون خود را در حالت کنترل شده حفظ کنید. به شکل مرتب ورزش کنید.( اما قبل از شروع هرگونه برنامه تمرینی حتما با پزشک خود مشورت داشته باشید)

درمان گرفتگی رگ قلب با دارو

اگر ایجاد تغییرات در سبک زندگی مطابق با موارد بالا کافی نیست، ممکن است به دارو نیاز داشته باشید. دارو های مصرفی شما به وضعیتی که در آن قرار دارید بستگی دارند.

اگر بیماری عروق کرونری در شما تشخیص داده شده باشد، ممکن است نیاز باشد آسپیرین مصرف کرده و همچنین از داروی استاتین به جهت کاهش کلسترول خون استفاده کنید. البته ممکن است داروی دیگری برایتان تجویز شود.

عمل گرفتگی رگ قلب

از جمله موارد رایج در درمان بیماری عروق کرونری می توان به آنژیوپلاستی بالن، عمل جراحی بای پس عروق کرونری و قرار دادن استنت اشاره کرد.

تمامی این پروسه های درمانی می توانند جریان خون به سمت قلب را بهبود بخشند اما هیچ کدام توانایی درمان کامل بیماری عروق کرونری را ندارند.

همچنین پزشکان در حال تحقیق و آزمایش جهت یافتن روش های نوآورانه در درمان بیماری های قلبی هستند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آنژیوژنز

برای این پروسه درمانی، به کمک رگ ها و به صورت مستقیم به بافت آسیب دیده قلب، سلول های استم و دیگر موارد ژنتیکی تزریق می شوند. این کار به رشد رگ های خونی و دور زدن رگ های بسته شده کمک می کند.

پروسه EECP

افرادی که از آنژینا مزمن رنج می برند اما داروهای نیتراتی به آن ها کمکی نکرده و یا کاندیدای مناسب برخی پروسه های درمانی خاص نیستند باید از EECP استفاده کنند.

این پروسه به شکل سرپایی انجام می شود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست. در این روش از بند های خاصی استفاده شده و در پا بسته می شوند. این بند ها باز و بسته شده و جریان خون در عروق کرونری را تقویت خواهند کرد.

دکتر سعید یزدان خواه متخصص قلب و عروق در تهران